*پیامبر اعظم(ص)، مؤسس حوزه‌های علمیه

مدیر حوزه‌های علمیه در این گفت‌‌وگو پیامبراعظم(ص) را مؤسس حوزه‌های علمیه دانست و  ابراز نمود: اگر ما وظایف حوزه‌های علمیه را آموزش احکام برای مردم بدانیم، مبدأ تشکیل حوزه‌ علمیه همزمان با پیدایش اسلام صورت گرفت.

عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه، وظیفه حوزه را خطیر ارزیابی کرد و یادآور شد: همانگونه که پیامبر اکرم(ص) وظیفه داشت دعوت اسلام را علنی نماید، حوزه‌های علمیه نیز این وظیفه سنگین را بردوش دارد.

آیت‌آلله مقتدایی با بیان این‌که قرآن، پیامبر(ص) را به معلم دین و اخلاق تعبیر می‌کند، بیان کرد: ، حضرت علی(ع) نیز شاگردانی مانند ابن‌عباس را برای تبلیغ در بین مردم تربیت نمود و این سیره در زمان دیگر امامان معصومین(ع) نیز ادامه پیدا نمود.

*اوج فقه شیعه در زمان امام باقر(ع) و امام صادق(ع)

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، با اشاره به اینکه اوج فقه شیعه در زمان امام باقر(ع) و امام صادق(ع) بود گفت: به دلیل تضعیف دولت بنی‌امیه و نیز ضعفی که در اوایل شکل‌گیری دولت به خصوص بنی‌عباس در زمان حضرت امام باقر(ع) و امام صادق(ع)، وجود داشت این دو امام بزرگوار توانستند شاگردان بسیاری را پرورش دهند.

وی، به رشد دانش‌افزایی علمی در فقه جعفری اشاره کرد و گفت: معروف است که امام صادق(ع) توانستند چهارهزار شاگرد برجسته تخصص‌محور را پرورش دهند، شاگردان متبحری همچون ابان‌ ابن تغلب، زرارة ‌ابن اعین، محمدبن مسلم و ... شاگردان فقهی حضرت شمرده می‌شدند.

*گسترش فقه جعفری در میان مردم

آیت‌الله مقتدایی تأکید کرد: روشی که این دو امام بزرگوار ابداع کردند، در طول تاریخ ادامه داشته و در دیگر شهرهای اسلامی نهادینه شد، به گونه‌ای که در تاریخ نقل است در کوفه کرد نهصد کرسی علمی و فقهی با قال‌الباقر(ع) و قال‌الصادق(ع) برگزار می‌شود.

وی ادامه داد: مرحوم شیخ مفید می‌گوید که در زمان امام صادق(ع)، قافله‌های شتر با بار کتاب از مدینه به دیگر شهرهای جهان سرازیر می‌شدندکه نشان از اهمیت علم و علم‌پروری بین مردم داشت.

*عالمان قم، راویان احادیث امام جواد(ع)

مدیر حوزه‌های علمیه، به شاگرد‌پروری دیگر امامان معصوم(ع) اشاره و خاطرنشان کرد: این روش، در زمان امام موسی کاظم(ع) و امام رضا(ع) که لقب عالم آل‌محمد(ص) را به او دادند و دیگر امامان معصوم(ع) ادامه داشت، به گونه‌ای که در زمان امام جواد(ع)، افرادی از قم، از راویان احادیث آن بزرگوار شمرده می‌شدند.

عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه، با توجه به غیبت امام زمان(عج)، ابراز کرد: در زمان غیبت صغری نیز ارتباط مکاتبه‌ای بین شاگردان امام حسن عسکری(ع) با امام زمان(عج) برقرار بود، اما در غیبت کبری، «حوزه‌های علمیه اصطلاحی شیعه» شکل گرفت و وظیفه تبیین و تبلیغ دین را عهده‌دار شد.

*حوزه‌های علمیه، به دستور امام زمان(عج) بنا نهاده شد

عضو خبرگان رهبری، با اشاره به پیشینه حوزه‌های علمیه، بیان نمود: در این برهه از تاریخ، حوزه‌های علمیه زیرنظر علمای برجسته شیعی به دستور امام زمان(عج) که راویان و عالمان احادیث را حجت خود معرفی نمودند، تشکیل گردید و شکی نیست که هدف از تشکیل حوزه‌های علمیه، تبیین احکام شرعی دینی و وظایف مردم است، حوزه علمیه وظیفه دارد که احکام دینی و فضایل اخلاقی را به مردم آموزش دهد تا مردم در مسیر الهی باقی بمانند.

عضو جامعه مدرسین حوزه، حوزه‌های علمیه را مهد علم‌اندوزی دانست و اظهار نمود: پس از غیبت کبری، افرادی که دغدغه تعلم و تعلیم دینی داشتند، بنا به آیه نفر(وَمَا كَانَ الْمُؤْمِنُونَ لِيَنفِرُوا كَافَّةً فَلَوْلَا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طَائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ وَلِيُنذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ «توبه:122 » زیر نظر علمای بزرگ به تحصیل و تهذیب می‌پرداختند تا مبلغ دین در نزد مردم باشند.

*پیدایش علم اصول برای استنباط احکام شرعی

آیت‌الله مقتدایی علم اصول را مورد توجه قرار داد و اضافه کرد: علم اصول، علمی بود که در زمان غیبت، تطور یافت تا قواعدی را برای استنباط به عالمان دینی ارائه بدهد. به همین جهت، حوزه‌های علمیه در این زمان افرادی را پرورش دادند تا از اصول و قواعد، فروع دین را به دست آورند.

مدیر حوزه‌های علمیه، به مشاهیر حوزه اشاره کرد و افزود: افراد جلیل‌القدری مانند شیخ مفید، سید مرتضی و...، از افتخارات شیعه بودند، شیخ طوسی از علمایی بود که 300 نفر از علمای بزرگ آن زمان پای درس ایشان حاضر می شدند و از ایشان استفاده می‌کردند.

عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه، به مقابله حاکمان تاریخ با نفوذ علما در بین مردم، اشاره کرد و بیان نمود: در تاریخ نقل است که حکومت سلجوقیان، کتابخانه بزرگ شیخ طوسی و هشتاد هزار کتاب کتابخانه سیدمرتضی را به آتش کشیدند، به همین جهت شیخ طوسی مخفیانه به کربلا و نجف رفت و در نجف اشرف حوزه علمیه‌ای را بنا نهاد که در طول تاریخ هزار ساله خود، همانند شعله‌ای فروزان برای دیگر حوزه‌های علمیه بوده است.

عضو خبرگان رهبری افزود: مرحوم سید مرتضی نیز شاگردانی داشت که به شهرهای مختلفی مانند دمشق، حلب و حله و... مهاجرت کردند و حوزه‌های علمیه را در این شهرها پایه‌ریزی کردند.

*فقها، نگهدار پرچم اسلام هستند

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اذعان این‌که فقها، نگهدار پرچم اسلام هستند، ادامه داد: در زمان صفویه حوزه علمیه بزرگی در اصفهان بود و در مشهد نیز حوزه‌های قوی وجود داشت، در شهر مقدس قم نیز از زمان غیبت صغری امام زمان(عج) حوزه‌هایی به وجود آمدند.